Tim O’Rilley, 2004 yılında bir konferansta Web 2.0 kavarımını dünyaya duyurduğundan beri yaşantımızda çok şey değişti. Facebook’la, Twitter’la, FourSquare’le tanıştık peşi sıra… Hepsini de sevdik, imkanlar el verdiğince kullanmaya çalıştık. Peki, bu kadar içinde olduğumuz dünyayı ne kadar tanıyoruz?
Bir kavram karmaşası aldı başını gidiyor. Sosyal medya, sosyal ağ, sosyal paylaşım… Tam olarak neden bahsediyoruz? Hepsi, birbirine yakın anlamlar taşısa da nüanslarla birbirinden ayrılıyor. Kısacası, günlük hayatımızda ordan oraya savurduğumuz terimlerin gerçekte ne anlam ifade ettiğini, ne yazık ki, bilmiyoruz. Aslına bakarsanız, bu konuda haklıyız. Sosyal medya öylesine yeni ki, elle tutulur araştırmaların birçoğu hala çok taze… Yine de, işe temel kavramları öğrenerek başlayabiliriz…
Kendisi de bir Web 2.0 olan Vikipedi’nin tanımı ile Web 2.0, “ikinci nesil internet hizmetlerini -toplumsal iletişim sitelerini, vikileri, iletişim araçlarını, folksonomileri- yani internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemi tanımlar.”(Vikipedi) Web 2.0 çağının getirdiği en büyük nimetlerden sosyal medya, geleneksel medya kavramını yıkarak, yep yeni bir medya kavramını ortaya çıkardı. Sosyal medya, geleneksel medyadan birçok yönü ile ayrılır. Öncelikle sosyal medya, klasik medyaya göre daha küçük bütçeler ile daha çok kişiye ulaşma imkanı verir. Sosyal medya kullanımı herkese açıktır. Bu özelliği sayesinde sosyal medyada içerik oluşturmak için, geleneksel medyanın aksine lisans ya da diğer bürokratik işlemlere gereksinim duymazsınız. Geleneksel medyada içerik, bu iş için özel eğitim alan uzmanlar tarafından geliştirilir. Oysa sosyal medyada “söyleyecek sözü olan” herkes, bir içerik oluşturabilir. Geleneksel medya, bir gün, bir hafta, hatta bir ayı bulan bir güncellenme süresine sahipken, sosyal medyada gündem saniyeler içerisinde değişebilir. Bu da, en sıcak olayların dahi çok kısa süre içerisinde kitlelere ulaşması anlamına gelmektedir. Son olarak, geleneksel medya “edit”lemeye yatkın bir medya değildir. Sosyal medyada ise içerikler, yorumlar, tartışmalar, yayınlar bir komutla dahi kolayca değiştirilebilir. Sosyal ağ, sosyal medya kavramı ile ilişkili olmakla beraber, tamamen farklı bir kavramdır. Sosyal ağ, bireyin gerçek yaşamdaki sosyal kimliğini dijitale taşıması ve bu dijital kimlik aracılığı ile “kendi gibi olanlarla” iletişim ve etkileşim içerisine girmesidir. Birey, sosyal ağları sayesinde eski arkadaşları ile tekrar iletişime geçebileceği gibi, yeni arkadaşlıklar kurarak sosyal ağlarını genişletebilir. Kimliğin dijitalleşmesi, “sahte kimlikler”in de ortaya çıkması sorununu beraberinde getirir. Ne yazık ki, interneti “iyi” amaçlı kullananlar olduğu gibi, “zararlı” içerikler üreten ya da “iyi” niyetli olmayan tekil kullanıcılar da internette yer alırlar. Bu noktada, ebeveynlerin çocuklarının güvenliklerini sağlamak amacıyla birtakım önlemlere baş vurmaları gerekir. Unutulmaması gereken bir diğer konu da, internette yer alan her bilginin doğru olmadığıdır. Güvenilir olmadığına kanaat getirdiğiniz bir konu için, yine basılı yayınlara yönelmek en sağlıklısı olacaktır.
Sosyal paylaşım, henüz tanıştığımız bir diğer kavram… Dilerseniz bu kavramı, sosyal paylaşım fenomeni Facebook üzerinden anlatalım. Facebook, kullanıcılarının kesintisiz olarak birbirleri ile iletişimde kalmalarını sağlayan bir konsepte sahiptir. Öyle ki, düşündüğünüz, yaşadığınız her şeyi kolay ve hızlı bir şekilde paylaşmanızı sağlar. Bunu da durum güncellemesi, “Wall” ya da diğer özellikleri ile destekler. Başka bir sosyal mecradan ulaştığınız içeriği, bir diğer sosyal mecraya kolayca taşıyabilir, yorumlayabilir ya da yoruma açabilirsiniz. Sosyal paylaşım, beğenilerinizi, tercihlerinizi ya da alışkanlıklarınızı sosyal ağlarınızla paylaşmanızı sağlar. Bahsettiğimiz tüm bu kavramlar, bizim için henüz çok yeniler… Ancak yeni medya, sosyal medya üzerine kuruluyor. En prestijli haber kurumlarının bile ulaşamadığı rakamlara, sosyal medya üzerinden erişilebilirken böylesine büyük bir oluşuma ilgisiz kalmanının sağlıklı bir karar olmayacağı kanaatindeyim.
NOT: Yazımda yer alan kavramları, daha yakından incelemek isteyenler Vikipedi’de sosyal ağ, sosyal medya başlıklarını tarayabilirler. Ayrıca About.com, çok iyi bir alternatif kaynak olma özelliği gösteriyor. İçeriği İngilizce olan About.com’da, birçok faydalı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder